Clausewitz / Savaş Üzerine / Helmuth von Moltke

Fırsat buldukça, askeri tarihe damgasını vurmuş klasikler hakkında ilginç olduğunu düşündüğüm bilgiler veriyorum. Bugün sıra, yeniden Clausewitz'in ismi, "Savaş Üzerine" (Vom Kriege) olan vazgeçilmez eserinde.

Doğal olarak, çok kimse, günümüzde bu kadar çok sayıda dile tercüme edilen ve tartışılan kitabın basıldıktan ancak 40 yıl kadar sonra ünlendiğini bilmez.

Helmut von Moltke'nin Genelkurmay Başkanlığını yaptığı Prusya/Alman orduları, girdikleri tüm savaşları çok kısa sürede ve beklenmedik bir hızla kazanınca, doğal olarak herkes bunun nedenlerini öğrenmek istedi.

Bir konuşmasında, kendisine yön veren kitaplar arasında, "Savaş Üzerine" kitabından bahsedince, Clausewitz'in eseri "Askeri Tarih Klasikleri" arasına girdi.

Günün kitabı: Savaş Üzerine / Carl von Clausewitz

Askeri tarih hakkında bir blog açıp, Prusyalı subay Carl von Clausewitz ve onun dünyaca ünlü "Vom Kriege" (Dilimize, "Savaş üzerine" olarak tercüme edilmiştir.) isimli kitabından bahsetmemek olmaz.

Clausewitz'in bu eseri, bugüne kadar kaç dile tercüme edildi, bilemiyorum. Bir çok ülkede, sayısını bilemeyeceğimiz kadar çok savaş tarihçi, asker, sivil yönetici, ve benim gibi, amatör askeri tarih okuyucusu tarafından satın alındı, okundu, tartışıldı.

Kitap, yıllardır, Sun Tzu'dan, Caesar'a, Makyavel'den, John Keagan'a kadar bir çok yazarın eseri ile karşılaştırılır. Tüm bu karşılaştırmalarda ve kitaba getirilen eleştirilerde, çoğu zaman göz ardı edilen çok önemli bir unsur vardır. O da, kitabın, Clausewitz tarafından bitirilmediğidir. 1831 yılında, Avrupa'yı saran kolera salgını sonucu ölen Clausewitz, geriye sadece notlarını bırakmıştır. Bırakın kitap haline getirmeyi, söz konusu notlarını, derli toplu bir taslak haline bile getiremeden ölmüştür.
Notları, dul karısının çabaları ile bir kitap haline getirilmiştir.

"Savaş" gibi, çok komplike bir konuda, yıllardır derlediği notlarını, bir kitap haline getirseydi, ne gibi değişiklikler yapardı?

Savunduğu bazı fikirleri değiştirir miydi?

Bunlara yenileri ekler veya karşıt fikirlerle bir sentez mi oluştururdu?

Sorulacak sorular çok fazla ve bunlara verilecek hiç bir cevap yok.

Bilinen tek şey, "Savaş üzerine" isimli kitabın, düşüncelerini kitap haline getirmeden önce, son bir defa süzgeçten geçirip derleme imkanı bulmadan, hayattan ayrılmış bir askeri stratejistin eseri olduğudur.

Bunun bilincinde olarak, okunması gereken, okunması ve anlaşılması kolay olmayan, adete felsefi düzeyde bölümler içeren, bir kitaptır.

Ancak, her askeri tarih meraklısının kütüphanesinde bulunması gereken bir başvuru eseridir.