Askeri tarih alt bilim dalında, hangi faktörler, "savaş" olgusunun incelenmesinde önemlidir?

Askeri tarih alt bilim dalının, incelediği en önemli konulardan birisi, “savaş” olgusunun, zaman içerisinde nasıl değiştiğidir. Doğal olarak, söz konusu değişim, birden fazla faktörün, hem kendi içinde, hem de birbirleri ile olan karşılıklı etkileşimleri sonucunda, gerçekleşmiştir. 

Hangi faktörlerin, bu değişimi ne ölçüde etkilediği, bence, sonu gelmez bir tartışma konusudur. 

Faktörlerin önem sırası nedir?

Nasıl belirlenir? 

Hangi faktörler, hangi dönemlerde, hangi coğrafyalarda ve hangi tip toplumlarda daha fazla önem kazanmıştır? 

Tüm bu değerlendirmeleri yaparken, hangi kıstaslara başvuracağız? 

Bunlar, söz konusu inceleme yapılırken, sorulması gereken sorulardan, sadece bir kaçıdır.

Görüldüğü gibi, daha faktörlerin askeri tarihe ne ölçüde etki yaptığını, incelemeye başlamadan, hangi faktörleri ele almamız gerektiği konusunda bile, sonu görünmeyen bir soru-cevap sarmalına girebiliriz.

Çoğu zaman göz ardı edilen diğer önemli bir unsurda, “savaş” olgusunu incelerken, “savaş” öncesi bazı “değişmez” verilerin hesaba katılmadığı, ya da “savaş”’a olan etkilerinin küçümsendiğidir.

Bunlar arasında en önemlileri olarak:

-Coğrafya,

-Coğrafyaya bağlı olarak, yeryüzü ve iklim koşulları,

-Yeraltı kaynakları ve o coğrafyada yaşayan toplumların ulaştığı ekonomik/sanayi düzeyi açısından, bunları işleme kapasitesi,

-“Savaş”’a dahil olan toplumların sosyal ve kültürel düzeyleri,

temel değişkenler arasında yer alır.